පරිගණක ජාලකරණය

 

පරිගණක ජාල 

Computer Network

පරිගණක ජාලයක් යනු කුමන හෝ සම්ප්‍රේෂණ මාධ්‍යයක් භාවිතා කරමින් පොදු අරමුණක් වෙනුවෙන් එකිනෙකට සම්බන්ධ වී ඇති පරිිගණක  පරිගනක කිහිපයක එකතුවක් සේ සැලකිය හැක.

ජාලයක සන්නිවේදන උපකරණ / පරිගණක ජාල සංරචක

 Computer Network Components

ජාලයක සන්නිවේදන උපකරණ / පරිගණක ජාල සංරචක (Computer Network Components)

පරිගණක ජාලයක ලක්ෂණ

• එක් පරිගණකයකින් තවත් පරිගණකයකට සම්පත් බෙදා ගනී 

• ලිපිගොනු සෑදීම සහ ඒවා එක් පරිගණකයක ගබඩා කිරීම, ජාලයට සම්බන්ධ අනෙක් පරිගණක  වෙතින් එම ලිපිගොනු වෙත පිවිසීම .

• ජාලය තුළ ඇති එක් පරිගණකයකට මුද්‍රණ යන්ත්‍රයක්, ස්කෑනරයක් හෝ ෆැක්ස් යන්ත්‍රයක් සම්බන්ධ කර ජාලය හරහා එම යන්ත්‍ර භාවිතා කිරීමට ජාලයේ අනෙක් පරිගණකවලට ඉඩ සැලසීම.

පරිගණක ජාලයක් සැකසීමට අවශ්‍ය දෘඩාංග ලැයිස්තුව පහත දැක්වේ.

• ජාල කේබල් (network cable)
• රවුටර (router)
• අභ්‍යන්තර ජාල කාඩ්පත්  (Internal network card)
• බාහිර ජාල කාඩ්පත් (externat network card)

 

ජාල කේබල් (network cable)

පරිගණක සම්බන්ධ කිරීම සඳහා ජාල කේබල් භාවිතා කරයි. බහුලව භාවිතා වන කේබලය 5 වන කාණ්ඩයේ කේබල් RJ-45 වේ.

 

ජාලකරණ අතුරුමුහුණත් කාඩ්පත (Network card)

• ජාල කාඩ්පත යනු පරිගණකයකට අත්‍යවශ්‍ය අංගයක් වන අතර එය නොමැතිව පරිගණකයක් ජාලයක් හරහා සම්බන්ධ කළ නොහැක. 
• එය ජාල ඇඩැප්ටරය හෝ ජාල අතුරුමුහුණත කාඩ්පත (NIC) ලෙසද හැඳින්වේ. 
• බොහෝ පරිගණක වල ​​ජාල කාඩ්පත් පෙර ස්ථාපනය කර ඇත. 
• නියමු මාධ්‍ය ඔස්සේ පරිගණක ජාලයට සම්බන්ධ වන විට මෙය යොදාගනී
• මේ සඳහා RJ45 කෙවෙනිය යොදාගනී
• ජාල කාඩ්පත් වර්ග දෙකකි:
  • අභ්‍යන්තර ජාල කාඩ්පත්. - මවු පුවරුවට ඇතුලත් කළ යුතු අභ්‍යන්තර ජාල කාඩ්පත් සඳහා තව් ඇත. ජාල ප්‍රවේශය සැපයීම සඳහා ජාල කේබල් අවශ්‍ය වේ.
    • 
  • බාහිර ජාල කාඩ්පත්. - බාහිර ජාල කාඩ්පත් වර්ග දෙකකි: රැහැන් රහිත සහ USB පදනම් කරගත්. රැහැන් රහිත ජාල කාඩ්පත මවු පුවරුවට ඇතුළත් කළ යුතුය, ජාලයට සම්බන්ධ වීමට ජාල කේබලයක් අවශ්‍ය නොවේ.
    • 

හබ් (Hub)

• පරිගණක දෙකක් හෝ ඊට වැඩි ගණනක් අතර සම්බන්ධතාවය ගොඩනැගීම සඳහා මැදිහත්කරු ලෙස ක්‍රියා කරයි
• හබ් යනු දෘඩාංග උපාංගයක් වේ
• පරිගණක අතර දත්ත හුවමාරුවේ දී නාභිය විසින් හුවමාරු කරන දත්ත සියළුම පරිගණක වෙත යොමු කරයි.
• දත්ත හුවමාරු වේගය අඩු අතර දත්ත හුවමාරුව අර්ධ ද්විපථ ක්‍රමයට සිදු කරයි.

ස්විචය (Switch)

• ස්විචයක් යනු පරිගණක ජාලයක උපාංග කිහිපයක් සම්බන්ධ කරන දෘඩාංග උපාංගයකි.
• ස්විචයක හබ් වලට වඩා උසස් විශේෂාංග අඩංගු වේ.
• පැමිණෙන පණිවිඩයේ ඇති ලිපිනය මත පදනම්ව ස්විචය පණිවිඩය නිවැරදි ගමනාන්තයට ලබා දෙයි.
• ස්විචයක් හබ් වැනි සමස්ත ජාලයට පණිවිඩය විකාශනය නොකරයි.
• පණිවිඩය සම්ප්‍රේෂණය කළ යුතු උපාංගය එය තීරණය කරයි. එබැවින්, ස්විචය ප්‍රභවය සහ ගමනාන්තය අතර ඍජු සම්බන්ධතාවයක් සපයන බව අපට පැවසිය හැකිය. එය ජාලයේ වේගය වැඩි කරයි.
• තොරතුරු හුවමාරුවේදී පූර්ණ ද්ව්පථ ක්‍රමය යොදා ගනී.

 

මාර්ගකය/මං හසුරුව  (Router)

• පරිගණක ජාල දෙකක් හෝ ඊට වැඩි සංඛ්‍යාවක සම්බන්ධතාව ඇති කිරීමට යොදා ගන්නා උපාංගය වේ.
• මෙමගින් තොරතුරු සම්ප්‍රේෂණය සදහා සුදුසුම මාර්ගය තීරණය කරයි.

 

මොඩමය (Modem)

• මොඩමයක් යනු දෘඩාංග උපාංගයක් වන අතර එමඟින් පවතින දුරකථන මාර්ගයෙන් පරිගණකයට අන්තර්ජාලයට සම්බන්ධ වීමට ඉඩ ලබා දේ.
• දුරකථන මාර්ගයෙන් සම්ප්‍රේෂණය වන ප්‍රතිසම සංඥා පරිගණකයට අවශ්‍ය අංකිත සංඛ්‍යා බවටත් පරිගණකයෙන් නිකුත් වන අංකිත සංඥා දුරකථන මාර්ගයෙන් සංප්‍රේෂණය කල හැකි ප්‍රතිසම සංඥා බවටත් පරිවර්තනය කිරීම සිදු කරයි.
• වර්තමානයේ මොඩමය නවීන මං හසුරුව තුල සවිකර ඇත. 

ගිනි පවුර (Firewall)

• ජාල ආරක්ෂක පද්ධතියකි
• මෘදුකාංග හෝ දෘඩාංග විය හැකිය, 
• අන්තර්ජාලය හා පරිගණක ජාල අතර දත්ත හුවමාරුවේ දී සම්ප්‍රේෂණය පාලනය කිරීමට විධිවිධාන මෙහි අඩංගු වේ
• 
  

පරිගණක ජාල වර්ග (Computer Network)

පරිගණක ජාලයක් ඒවායේ ප්‍රමාණය අනුව වර්ග කළ හැකිය. පරිගණක ජාලයක් ප්‍රධාන වශයෙන් වර්ග හතරකින් යුක්ත වේ:

1. LAN (ප්‍රාදේශීය ප්‍රදේශ ජාලය)
2. PAN (පුද්ගලික ප්‍රදේශ ජාලය)
3. MAN (පුරවර ප්‍රදේශ ජාලය)
4. WAN (පුළුල් ප්‍රදේශ ජාලය)

LAN (ප්‍රාදේශීය ප්‍රදේශ ජාලය)

• ප්‍රාදේශීය ප්‍රදේශ ජාලය යනු ගොඩනැගිල්ල, කාර්යාලය වැනි කුඩා ප්‍රදේශයක එකිනෙකට සම්බන්ධ වූ පරිගණක සමූහයකි.
• twisted pair, coaxial කේබල් වැනි සන්නිවේදන මාධ්‍යයක් හරහා පුද්ගලික පරිගණක දෙකක් හෝ වැඩි ගණනක් සම්බන්ධ කිරීම සඳහා LAN භාවිතා කරයි.
• එය හබ්, ජාල ඇඩැප්ටර සහ ඊන්ටර්නෙට් කේබල් වැනි මිල අඩු දෘඩාංග වලින් සාදා ඇති බැවින් එය අඩු වියදම් වේ.
• ප්‍රාදේශීය ප්‍රදේශ ජාලය තුළ දත්ත ඉතා වේගයෙන් මාරු කරනු ලැබේ.
• ප්‍රාදේශීය ප්‍රදේශ ජාලය ඉහළ ආරක්ෂාවක් සපයයි.

PAN (පුද්ගලික ප්‍රදේශ ජාලය)

 ( මෙම කොටස දැනුවත් වීම සදහා පමණි. සටහන ලිවීමට අවශ්‍ය ‌නොවේ )

• පුද්ගලික ප්‍රදේශ ජාලය යනු පුද්ගලයකු තුළ සාමාන්‍යයෙන් මීටර් 10 ක පරාසයක් තුළ සැකසූ ජාලයකි.
• පුද්ගලික ප්‍රදේශ ජාලය අඩි 30 ක භූමි ප්‍රදේශයක් ආවරණය කරයි.
• පුද්ගලික ප්‍රදේශ ජාලය සංවර්ධනය කිරීම සඳහා භාවිතා කරන පුද්ගලික පරිගණක උපාංග වන්නේ ලැප්ටොප්, ජංගම දුරකථන, මාධ්‍ය වාදකය සහ ක්‍රීඩා මධ්‍යස්ථාන ය.
• පුද්ගලික ප්‍රදේශ ජාලය පිළිබඳ අදහස ගෙන ආ පළමු පර්යේෂකයා තෝමස් සිමර්මන් (Thomas Zimmerman) ය.
• පුද්ගලික ප්‍රදේශ ජාලයේ වර්ග දෙකක් තිබේ:

1. රැහැන් සහිත පුද්ගලික ප්‍රදේශ ජාලය - රැහැන් සහිත පුද්ගලික ප්‍රදේශ ජාලය නිර්මාණය කරනු ලබන්නේ USB භාවිතා කිරීමෙනි.
2. රැහැන් රහිත පුද්ගලික ප්‍රදේශ ජාලය -- රැහැන් රහිත පුද්ගලික ප්‍රදේශ ජාලය සංවර්ධනය කරනු ලබන්නේ හුදෙක් වයිෆයි, බ්ලූටූත් වැනි රැහැන් රහිත තාක්ෂණයන් භාවිතා කිරීමෙනි. එය අඩු පරාසයක ජාලයකි.

පුද්ගලික ප්‍රදේශ ජාලයේ උදාහරණ:

• ශරීර ප්‍රදේශ ජාලය (Body Area Network): ශරීර ප්‍රදේශ ජාලය යනු පුද්ගලයෙකු සමඟ චලනය වන ජාලයකි. උදාහරණයක් ලෙස, ජංගම දුරකතන ජාලයක් (mobile network) පුද්ගලයෙකු සමඟ ගමන් කරයි. තොරතුරු බෙදා ගැනීම සඳහා වෙනත් උපාංගයක් සමඟ සම්බන්ධතාවයක් නිර්මාණය කර පුද්ගලයෙකු ජාල සම්බන්ධතාවයක් ස්ථාපිත කරීම   
• කුඩා නිවාස කාර්යාලය (Small Home Office): VPN භාවිතා කරමින් විවිධාකාර උපාංග අන්තර්ජාලයට සහ ආයතනික ජාලයකට සම්බන්ධ කිරීමට භාවිතා කරයි
• 
  

MAN (පුරවර ප්‍රදේශ ජාලය)

• පුරවර ප්‍රදේශ ජාලයක් යනු විශාල ජාලයක් සෑදීම සඳහා වෙනත් LAN එකක් එකිනෙකට සම්බන්ධ කිරීමෙන් විශාල භූගෝලීය ප්‍රදේශයක් ආවරණය කරන ජාලයකි.
• එය ප්‍රාදේශීය ප්‍රදේශ ජාලයට (LAN) වඩා ඉහළ පරාසයක් ඇත.
• MAN හි, දුරකථන හුවමාරු මාර්ගයක් හරහා විවිධ LAN එකිනෙකට සම්බන්ධ වේ.
• බැංකු ජාල වැනි ශාඛා සහිත ආයතන උදාහරණ වේ.

 

WAN (පුළුල් ප්‍රදේශ ජාලය)

• පුළුල් ප්‍රදේශ ජාලයක් යනු ප්‍රාන්ත හෝ රටවල් වැනි විශාල භූගෝලීය ප්‍රදේශයක් පුරා විහිදෙන ජාලයකි.
• පුළුල් ප්‍රදේශ ජාලයක් තනි ස්ථානයකට පමණක් සීමා නොවන නමුත් එය දුරකථන මාර්ගයක්, ෆයිබර් ඔප්ටික් කේබල් හෝ චන්ද්‍රිකා සම්බන්ධතා හරහා විශාල භූගෝලීය ප්‍රදේශයක් පුරා විහිදේ.
• අන්තර්ජාලය යනු ලොව විශාලතම WAN වලින් එකකි.
• ව්‍යාපාර, රජයේ සහ අධ්‍යාපන යන ක්ෂේත්‍රවල පුළුල් ප්‍රදේශ ජාලයක් බහුලව භාවිතා වේ.
• උදාහරණ : Mobile Broadband: - කලාපයක් හෝ රටක් පුරා 4G ජාලයක් බහුලව භාවිතා වේ.

ජාල ස්ථල විද්‍යාව (Network Topology)

සෙවාලාභී / සේවායෝජිත ජාල (Client / Server Network)

• සේවායෝජිත / සේවා දායක (Server) - පරිගණක ජාලය මෙහෙයවන පරිගණකය/ස්වාලාභී පරිගණක වෙත දත්ත හා තොරතුරු සපයයි.
• සෙවාලාභී (Client)- එම ජාලයට සම්බන්ධ අනෙකුත් පරිගණක/ සේවා යොජිත පරිගණකයෙන් දත්ත හා තොරතුරු ඉල්ලුම් කරයි.

 

ජාල ස්ථල විද්‍යාව (Network Topology)

ජාලයක් තුළ පරිගණක සම්බන්ධතාව සැලසුම් කරන ආකාරය  ජාල ස්ථල විද්‍යාව ලෙස හැදින්වේ

1. බසයක් ආකාරයට (Bus topology)
2. තරු ආකාරයට (Star topology)
3. මුද්දක / වලල්ලක ආකාරයට (Ring topology)
4. රුක් / ගසක ආකාරයට (Tree topology)
5. දැලක ආකාරයට (Mesh topology)

 

බසයක් ආකාරයට (Bus topology)

• පරිගණක බසයක ආකාරයට ස්ථානගත කර ඇත
• ප්‍රධාන කේබලයක් හරහා සියලුම සම්බන්ධතා ඇති කරමින් ජාලය පිහිටුවා ඇත
• එය කොදුනාරටිය (Backbone) ලෙස හදුන්වයි
• වාසි:
  • ආරම්භක පිරිවැය අඩුය.
  • මධ්‍යස්ථ දත්ත වේගය
• අවාසි:
  • කේබල් ගොඩක් අවශ්‍ය වේ.
  • කේබලයේ කිසියම් දෝෂයක් සිදුවුවහොත්, එය සියලු සන්නිවේදනය කඩාකප්පල් කරයි.
  • එක් ස්ථානයක බිඳවැටීම සමස්ත ජාලයේ අසාර්ථකත්වයට හේතු වේ.

 

තරු ආකාරයට (Star topology)

• තරුවක ආකාරයට පරිගණක ස්ථානගත කර ඇත
• යනු සෑම පරිගණකයක්ම කේන්ද්‍රීය කේන්ද්‍රස්ථානයට, ස්විචයකට හෝ මධ්‍ය පරිගණකයකට සම්බන්ධ කර ඇත
• මධ්‍යම පරිගණකය සේවාදායකයක් ලෙස හැඳින්වෙන අතර සේවාදායකයට සම්බන්ධ කර ඇති පර්යන්ත උපාංග සේවාදායකයින් ලෙස හැඳින්වේ.
• වාසි
  • එක් කේබලයක අසමත් වීම සමස්ත ජාලයටම බලපාන්නේ නැත.
  • මෙවලම් පිරිවැය .ලදායී වේ.
  • පහසුවෙන් පුළුල් කළ හැකිය.
  • මිල අඩු ලදායි කේබල් භාවිතා කරන බැවින් ලාභදායී වේ.
  • ඉහළ දත්ත වේගය
• තරු ස්ථල විද්‍යාවේ අවාසි
• මධ්‍ය පරිගණකය හෝ ස්විචයෙහි දෝෂයක් සිදුවුවහොත් ජාලයම බිදවැටේ

 

මුද්දක / වලල්ලක ආකාරයට (Ring topology)

• පරිගණක මුද්දක ආකාරයට ස්ථානගත කර ඇත
• දත්ත එක් දිශාවකට ගලා යයි
• වාසි:
  • ස්ථාපන පිරිවැය ඉතා අඩුය.
• අවාසි:
  • කේබලයේ කිසියම් දෝෂයක් සිදුවුවහොත්, එය සියලු සන්නිවේදනය කඩාකප්පල් කරයි.
  • එක් ස්ථානයක බිඳවැටීම සමස්ත ජාලයේ අසාර්ථකත්වයට හේතු වේ.

 

රුක් / ගසක ආකාරයට (Tree topology)

• තරු ආකාරයේ ජාල ගත කිරීම් එකට එකතු කර සාදන ලද ජාලයකි
• වාසි
  • වෙන් වෙන්ව පාලනය කළ හැකිය
  • පහසුවෙන් පුළුල් කළ හැකිය.
  • දෝෂ හඳුනාගැනීම සහ දෝෂ නිවැරදි කිරීම ඉතා පහසුය.
  • එක් ස්ථානයක බිඳවැටීම සමස්ත ජාලයටම බලපාන්නේ නැත.
• අවාසි.
  • ඉහළ පිරිවැය
  • බස් කේබල් අසමත් වීම සමස්ත ජාලයට හානි කරයි.
  • නැවත සකස් කිරීම දුෂ්කරය
  • නව උපාංග එකතු කළහොත් නැවත සකස් කිරීම දුෂ්කර වේ.

 

දැලක ආකාරයට (Mesh topology)

• ජාලයේ ඇති සියලුම පරිගණක එකිනෙකට සම්බන්ධ කර ඇත
• එක් පරිගණකයක සිට තවත් පරිගණකයකට විවිධ මාර්ග තිබේ.
• වාසි:
  • සම්බන්ධක පරිගණක අතර සන්නිවේදනයට කිසියම් සම්බන්ධක බිඳවැටීමක් බලපාන්නේ නැති නිසා ඉතා විශ්වාසදායකය.
  • වේගවත් සන්නිවේදනය
  • නව උපාංග එකතු කිරීමෙන් වෙනත් උපාංග අතර සන්නිවේදනය අඩාල නොවනු ඇත.
• අවාසි
  • ජාලය ඉතා විශාල වන අතර ඒවා නඩත්තු කිරීමට සහ කළමනාකරණය කිරීමට ඉතා අපහසු වේ.
  • පිරිවැය අධික වේ

 

පරිගණක ජාලකරණයේ ප්‍රධාන වාසි සහ අවාසි

වාසි 

1. සන්නිවේදනය සහ තොරතුරු ලබා ගැනීමේ හැකියාව වැඩි කරයි. - පරිශීලකයින්ට තථ්‍ය කාලීනව කථා කිරීමට සහ ලෝකයේ කොතැනක සිටියත් වෙනත් පුද්ගලයින්ට ලිපිගොනු යැවීමට ද ප්‍රවෘත්ති සහ කාලීන සිදුවීම් වැනි කාලෝචිත කරුණු ඇතුළුව ප්‍රයෝජනවත් තොරතුරු රාශියකට ප්‍රවේශ වීමට එය ඉඩ සැලසෙයි.
2. වඩාත් පහසු සම්පත් බෙදා ගැනීමට ඉඩ සලසයි. - පරිගණක ජාලයකට සම්බන්ධ වීමෙන් අපට ලබා ගැනීමට අවශ්‍ය සම්පත් (මෘදුකාංග / දෘඪාංග) බෙදා ගත හැකි වේ. (උදා: මුද්‍රණ යන්ත්‍ර)
3. ගොනු හුවමාරුව පහසු කරයි. - පරිගණක ජාලකරණය මඟින් මිනිසුන්ට ඔවුන්ගේ ලිපිගොනු හුවමාරු කර ගැනීමට පහසු ප්‍රවේශයක් ලබා දෙන අතර, එමඟින් වැඩි කාලයක් හා ශ්‍රමයක් ඉතිරි කර ගැනීමට ඔවුන්ට බෙහෙවින් උපකාරී වේ.
4. මිල අඩු පද්ධතියකි. -  ස්ථාපනය කිරීමේ දී යම්කිසි පිරිවැයක් දැරීමට සිදු වුවද  ලභදායී ලෙස තොරතුරු බෙදා ගත හැකි නිසාත්, නඩත්තු පිරිවැය අවම නිසාත් ලාභදායි වේ.
5. ගබඩා ධාරිතාව ඉහළ නංවයි. - තොරතුරු, ලිපිගොනු සහ සම්පත් වෙනත් පුද්ගලයින් සමඟ බෙදා ගැනීමට හැකි බැවින් තම පරිගණකයේ ම සියලු තොරතුරු ගබඩා කර ගැනීමට අවශ්‍ය නොවේ.
6. ආරක්ෂාව - සේවාදායක පරිගණකයට ප්‍රවේශ විය හැක්කේ අවසර ලත් අයට පමණක් නිසා එහි තොරතුරු ගබඩා කිරීම ආරක්ෂිත වේ.
7. විද්යුත් තැපෑල - තොරතුරු හුවමරුව පහසු කරවන ක්‍රමයකි.

අවාසි

1. ජාල බිදවැටීම  -  බොහෝ කර්‍යයන් සේවාදායකය මත රඳා අතර එය බිඳ වැටුනහොත් පද්ධතිය තුළ ඇති පරිගණකවලට බලපෑම් ඇති වේ.
2. පරිගණක දෝෂ - ප්‍රධාන පරිගණකයේ දෝෂ හෝ බිදවැටීම් අනෙක් පරිගණකවලට බලපෑම් ඇති කල හැකිය 
3. ආරක්ෂක දුෂ්කරතා - ලිපිගොනු සහ සම්පත් ලබා ගැනීමට සහ බෙදා ගැනීමට පරිගණක ජාලයක් භාවිතා කරන විශාල පිරිසක් සිටින නිසා, පරිශීලකයාගේ ආරක්ෂාව සැමවිටම අවදානමට ලක් වේ. නීති විරෝධී ක්‍රියාකාරකම් පවා සිදුවිය හැකි අතර, ඒ ගැන සැලකිලිමත් විය යුතුය.
4. පරිගණක වෛරස් හා අනිෂ්ට මෘදුකාංගවල බලපෑම වැඩිය  - පරිගණක වෛරස් හේතුවෙන් ගබඩා කර ඇති ලිපිගොනුවලට හානි විදුවිය හැකිය. එමෙන්ම ජාලය තුල ඉක්මනින්ම පැතිර යා හැකිය 
5. පුහුණු අවශ්‍යතා - පරිගණක ජාලයක් කාර්යක්ෂමව හා ප්‍රශස්ත ලෙස වැඩ කිරීමට නම්, එයට ඉහළ තාක්ෂණික කුසලතා සහ එහි මෙහෙයුම් හා පරිපාලනය පිළිබඳ දැනුමක් අවශ්‍ය වේ. 
6. මිල අධිකවේ. -පරිගණක ජාලයන් දැනටමත් ක්‍රියාත්මක වන විට එය මිල අඩු පද්ධතියක් යැයි පැවසුවද, එහි ආරම්භක සැකසුම් පිරිවැය සම්බන්ධ කළ යුතු පරිගණක ගණන අනුව ඉහළ මට්ටමක පවතී. රවුටර, ස්විච, හබ් වැනි මිල අධික උපාංගවලට පිරිවැය වැඩිවේ.